Misje pokojowe - informacje ogólne - Misje pokojowe - O Policji

Misje pokojowe

Rozmiar czcionki

czcionka normalna
czcionka średnia
czcionka duża

Misje pokojowe - informacje ogólne

INFORMACJE OGÓLNE

Misje pokojowe/obserwacyjne/operacje zarządzania kryzysowego są jednym z narzędzi dostępnych dla społeczności międzynarodowej mającym na celu rozwiązywanie konfliktów i zapobieganie wojnom domowym w regionach nieustabilizowanych. Służą również odbudowie strat będących następstwem trwania konfliktu oraz zapewnieniu wolnych i uczciwych wyborów czy referendów.

Misje pokojowe ONZ

Karta NZ przewiduje, że w celu utrzymywania pokoju i bezpieczeństwa na świecie, wszystkie państwa członkowskie ONZ winny użyczyć organizacji niezbędnych sił zbrojnych i infrastruktury. Podstawą prawną utworzenia misji jest Rezolucja Rady Bezpieczeństwa ONZ, która określa mandat misji. Kierownictwo nad zarządzaniem misją pokojową sprawuje Sekretarz Generalny ONZ, który składa Radzie raporty o przebiegu misji oraz wyznacza Specjalnego Przedstawiciela (SRSG – Special Representative of the Secretary General) sprawującego kontrolę bezpośrednio na miejscu misji. Misje wspiera utworzony w 1992 roku Departament Misji Pokojowych ONZ (DPKO).

Unijne operacje zarządzania kryzysowego

Pod auspicjami Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (EEAS – European External Action Service) – korpusu dyplomatycznego Unii Europejskiej m.in. działają:

Dyrektoriat Planowania i Zarządzania Kryzysowego (Crisis Management & Planning Directorate - CMPD) – jednolita, cywilno-wojskowa struktura planowania strategicznego misji i operacji oraz Cywilne Centrum Planowania Operacyjnego (Civilian Planning & Conduct Capability - CPCC) – stała struktura odpowiedzialna za samodzielne operacje o charakterze cywilnym w ramach Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony (CSDP). Centrum zapewnia efektywne planowanie, koordynowanie oraz prowadzenie cywilnych operacji zarządzania kryzysowego. Dyrektor CPCC jest Dowódcą Operacji Cywilnych.

Podstawą prawną utworzenia operacji/misji unijnej jest Decyzja Rady UE.  Decyzja określa m.in. cele, zadania i strukturę misji, obowiązki jej szefa i personelu, budżet oraz czas trwania.

Wydatki związane z udziałem kontyngentów policyjnych poza granicami RP finansowane są z budżetu państwa, w części ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Jeśli środki finansowe na ten cel nie zostały uwzględnione w wymienionym budżecie, zapewnia je Rada Ministrów (art. 145g Ustawy o Policji).

DZIAŁALNOŚĆ POLSKICH KONTYNGENTÓW POLICYJNYCH

Historia

Polska Policja uczestniczy w misjach pokojowych Narodów Zjednoczonych od 27 marca 1992 roku. Minister Spraw Wewnętrznych w porozumieniu z Ministrem Spraw Zagranicznych utworzył polską grupę policyjną w Siłach Ochronnych Organizacji Narodów Zjednoczonych w Jugosławii (UNPROFOR) w ramach którego służbę pełniło 30 polskich policjantów. Wypełniali zadania w zakresie:

  • obserwacji oraz inspekcji;
  • przestrzegania praw człowieka;
  • pomocy instytucjom międzynarodowym w dystrybucji pomocy humanitarnej.

1. Polscy policjanci dotychczas pełnili służbę pod auspicjami:

Organizacji Narodów Zjednoczonych:

  • UNPROFOR – teren byłej Jugosławii (1992 - 1995);
  • UNGCI Irak (1995 - 1996);
  • UNTAES Chorwacja (1996 - 1998);
  • UNIPTF Bośnia i Hercegowina (1996 - 2002);
  • UNMOT Tadżykistan (1998 - 2000);
  • UNMIK Kosowo (1999 - 2008);
  • UNOMIG Gruzja (2003 - 2009);
  • UNMIL Liberia (2004 - 2018).

2. Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie:

  • Chorwacja (1998 - 2001).
  • na Ukrainie - Specjalna Misja Obserwacyjna OBWE (OSCE SMM Ukraine): od 2016 r. - łącznie 2 policjantów.*

    Od początku zaangażowania Policji w misje zagraniczne do służby w ramach kontyngentów policyjnych funkcjonariuszy delegowano 4.030 razy.*

3. Unii Europejskiej:

  • PROXIMA Macedonia (2003 - 2005);
  • EUPM Bośnia i Hercegowina (2003 - 2012);
  • AMIS II Sudan (2005 - 2006);
  • EUPOL Afganistan (2007 - 2016);
  • w Iraku – Misja Doradcza Unii Europejskiej w Iraku (2021 – 2022).

4. Unii Zachodnioeuropejskiej:

  • MAPE Albania (1997 - 2001).

5. Inicjatywy Departamentu Stanu USA

  • Polski Kontyngent Policyjny dla Wsparcia Irackich Sił Policyjnych w Republice Iraku (2004 - 2005)

Podczas oddelegowania do służby w ww. kontyngentach policyjnych śmierć poniosło 3 polskich policjantów a 52 zostało rannych.
 

Współczesność

Aktualnie poza granicami kraju polscy policjanci pełnią pod auspicjami:

1. Unii Europejskiej:

2. Organizacji Narodów Zjednoczonych:

  • w Sudanie Południowym - Misja Organizacji Narodów Zjednoczonych w Sudanie Południowym (UNMISS) – od 2022 r. – łącznie 3 policjantów.

 

REGULACJE PRAWNE dot. KONTYNGENTÓW POLICYJNYCH

  • Ustawa o Policji z dnia 6 kwietnia 1990 r. (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1882 z późn. zm.),
  • Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 listopada 2002 r. w sprawie uprawnień i obowiązków policjantów delegowanych do pełnienia służby poza granicami państwa (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 1815 z późn. zm.),
  • Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 listopada 2002 r. w sprawie należności pieniężnych otrzymywanych przez policjantów delegowanych do służby poza granicami państwa w kontyngencie policyjnym (Dz. U. z 2002 r. Nr 192 z późn. zm.),
  • Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2003 r. w sprawie zatrudniania pracowników w kontyngentach policyjnych oraz ich wynagradzania (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 416 z późn. zm.),
  • Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu finansowania i działania kontyngentu policyjnego wydzielonego do realizacji zadań poza granicami państwa (Dz. U. z 2003 r. Nr 23 poz. 188),
  • Ustawa o weteranach działań poza granicami państwa z dnia 19 sierpnia 2011 r. (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 2055 z późn. zm.)

* stan na styczeń 2023 r.

Powrót na górę strony