Misje pokojowe - informacje ogólne - Misje pokojowe - O Policji

Misje pokojowe

Rozmiar czcionki

czcionka normalna
czcionka średnia
czcionka duża

Misje pokojowe - informacje ogólne

INFORMACJE OGÓLNE

Misje pokojowe (cywilne) są jednym z narzędzi dostępnych dla społeczności międzynarodowej mającym na celu rozwiązywanie konfliktów i zapobieganie wojnom domowym w regionach nieustabilizowanych. Służą również odbudowie strat będących następstwem trwania konfliktu oraz zapewnieniu wolnych i uczciwych wyborów czy referendów.

Misje pokojowe ONZ

Karta NZ przewiduje, że w celu utrzymywania pokoju i bezpieczeństwa na świecie, wszystkie państwa członkowskie ONZ winny użyczyć organizacji niezbędnych sił zbrojnych i infrastruktury. Podstawą prawną utworzenia misji jest Rezolucja Rady Bezpieczeństwa ONZ, która określa mandat misji. Kierownictwo nad zarządzaniem misją pokojową sprawuje Sekretarz Generalny ONZ, który składa Radzie raporty o przebiegu misji oraz wyznacza Specjalnego Przedstawiciela (SRSG – Special Representative of the Secretary General) sprawującego kontrolę bezpośrednio na miejscu misji. Misje wspierał utworzony w 1992 roku Departament Misji Pokojowych ONZ (DPKO), zastąpiony w 2018 roku przez Departament Operacji Pokojowych (DPO).

Unijne operacje zarządzania kryzysowego

Pod auspicjami Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (EEAS – European External Action Service) – korpusu dyplomatycznego Unii Europejskiej m.in. działają:

Dyrektoriat ds. Partnerstwa i Zarządzania Kryzysowego (Partnerships and Crisis Management Directorate - PCM) – składająca się z czterech wydziałów struktura planowania strategicznego misji i operacji oraz Kwatera Główna Misji Cywilnych Unii Europejskiej (EU Civilian Operations Headquaters – CivOpsHQ) – stała struktura odpowiedzialna za samodzielne operacje o charakterze cywilnym w ramach Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony (CSDP). Centrum zapewnia efektywne planowanie, koordynowanie oraz prowadzenie cywilnych operacji zarządzania kryzysowego. Dyrektor CivOpsHQ jest Dowódcą Operacji Cywilnych na poziomie strategicznym. CivOpsHQ jest wspierane przez około 120 ekspertów.
Podstawą prawną utworzenia misji cywilnych UE jest Decyzja Rady UE.  Decyzja określa m.in. cele, zadania i strukturę misji, obowiązki jej szefa i personelu, budżet oraz czas trwania.

Wydatki związane z udziałem kontyngentów policyjnych poza granicami RP finansowane są z budżetu państwa, w części ministra właściwego do spraw wewnętrznych i administracji. Jeśli środki finansowe na ten cel nie zostały uwzględnione w wymienionym budżecie, zapewnia je Rada Ministrów (art. 145g Ustawy o Policji).

DZIAŁALNOŚĆ POLSKICH KONTYNGENTÓW POLICYJNYCH

Historia

Polska Policja uczestniczy w misjach pokojowych Narodów Zjednoczonych od 27 marca 1992 roku. Minister Spraw Wewnętrznych w porozumieniu z Ministrem Spraw Zagranicznych utworzył polską grupę policyjną w Siłach Ochronnych Organizacji Narodów Zjednoczonych w Jugosławii (UNPROFOR) w ramach której służbę pełniło 30 polskich policjantów. Wypełniali zadania w zakresie:

  • obserwacji oraz inspekcji;
  • przestrzegania praw człowieka;
  • pomocy instytucjom międzynarodowym w dystrybucji pomocy humanitarnej.

Polscy policjanci dotychczas pełnili służbę pod auspicjami:

1. Organizacji Narodów Zjednoczonych:

  • UNPROFOR – teren byłej Jugosławii (1992 - 1995);
  • UNGCI Irak (1995 - 1996);
  • UNTAES Chorwacja (1996 - 1998);
  • UNIPTF Bośnia i Hercegowina (1996 - 2002);
  • UNMOT Tadżykistan (1998 - 2000);
  • UNMIK Kosowo (1999 - 2008);
  • UNOMIG Gruzja (2003 - 2009);
  • UNMIL Liberia (2004 - 2018).

2. Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie:

  • Chorwacja (1998 - 2001).
  • Ukraina - Specjalna Misja Obserwacyjna OBWE (OSCE SMM Ukraine): od 2016 do 2022 r. 

Od początku zaangażowania Policji w misje zagraniczne do służby w ramach kontyngentów policyjnych funkcjonariuszy delegowano 4.890 razy.*

3. Unii Europejskiej:

  • PROXIMA Macedonia (2003 - 2005);
  • EUPM Bośnia i Hercegowina (2003 - 2012);
  • AMIS II Sudan (2005 - 2006);
  • EUPOL Afganistan (2007 - 2016);
  • EUAM Irak – Misja Doradcza Unii Europejskiej w Iraku (2021 – 2022).

4. Unii Zachodnioeuropejskiej:

  • MAPE Albania (1997 - 2001).

5. Inicjatywa Departamentu Stanu USA w Międzynarodowym Centrum Szkolenia w Jordanii

  • Polski Kontyngent Policyjny dla Wsparcia Irackich Sił Policyjnych w Republice Iraku (2004 - 2005)

Podczas oddelegowania do służby w ww. kontyngentach policyjnych śmierć poniosło 3 polskich policjantów a 52 zostało rannych.
 
Współczesność

Aktualnie poza granicami kraju polscy policjanci pełnią służbę pod auspicjami:

1. Unii Europejskiej:

2. Organizacja Narodów Zjednoczonych:

  • w Sudanie Południowym – Misja Organizacji Narodów Zjednoczonych w Sudanie Południowym (UNMISS) od 2022 r. – łącznie 3 policjantów.

REGULACJE PRAWNE dot. KONTYNGENTÓW POLICYJNYCH

  • Ustawa o Policji z dnia 6 kwietnia 1990 r.  (t.j. Dz.U. z 2025 r., poz. 636),
  • Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 listopada 2002 r. w sprawie uprawnień i obowiązków policjantów delegowanych do pełnienia służby poza granicami państwa (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 1752 z późn. zm.),
  • Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 listopada 2002 r. w sprawie należności pieniężnych otrzymywanych przez policjantów delegowanych do służby poza granicami państwa w kontyngencie policyjnym (Dz. U. z 2022 r. poz. 1823 z późn. zm.),
  • Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2003 r. w sprawie zatrudniania pracowników w kontyngentach policyjnych oraz ich wynagradzania (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 416 z późn. zm.),
  • Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu finansowania i działania kontyngentu policyjnego wydzielonego do realizacji zadań poza granicami państwa (Dz. U. z 2003 r. Nr 23 poz. 188),
  • Ustawa o weteranach działań poza granicami państwa z dnia 19 sierpnia 2011 r. (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2112 z późn. zm.)

* stan na wrzesień 2025 r.

Powrót na górę strony