Misja Unii Europejskiej EUMA w Armenii
W dniu 3 kwietnia 2023 pierwszy funkcjonariusz polskiej Policji został delegowany do pełnienia służby w charakterze obserwatora Misji Unii Europejskiej EUMA w Armenii. Aktualnie na podstawie Uchwały nr 37/2023 Rady Ministrów z dnia 24 marca 2023 r. w sprawie utworzenia kontyngentu policyjnego wydzielonego do udziału w Misji Unii Europejskiej w Armenii (EUMA) na terenie Armenii pełni służbę pięciu policjantów. Decyzja o utworzeniu misji cywilnej zapadła w Brukseli w dniu 23 stycznia 2023 roku z uwagi na eskalację konfliktu w obszarze granicznym pomiędzy Azerbejdżanem a Armenią.
Już w październiku 2022 r. władze w Erywaniu zwróciły się do Brukseli z zaproszeniem uruchomienia przez Unię Europejską w ramach Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony misji pokojowej, której celem byłoby przyczynienie się do utrzymania pokoju w obszarach przygranicznych. Początkowo Rada Europejska podjęła decyzję o skierowaniu do Armenii obserwatorów Misji Unii Europejskiej EUMM w Gruzji. W dniu 20 grudnia 2022 r. Unia Europejska delegowała do Republiki Armenii zespół ekspertów ds. planowania i oceny. Na podstawie przeprowadzonego rekonesansu Rada UE podjęła decyzję o utworzeniu Misji EUMA. Stanowi ona wkład Unii Europejskiej jako bezstronnego i wiarygodnego podmiotu, w tworzenie bezpiecznego oraz stabilnego środowiska na obszarach przygranicznych dotkniętych konfliktem. Priorytetem działania Misji jest poprawa bezpieczeństwa miejscowej ludności i normalizacja stosunków między Armenią a Azerbejdżanem w kierunku umożliwiającym wypracowanie ewentualnego porozumienia pokojowego. Jednocześnie Misja występuje w charakterze gwaranta przestrzegania podstawowych praw człowieka, a w szczególności praw kobiet i dzieci doświadczających na co dzień skutków długoletniego konfliktu zbrojnego.
Misja ma charakter cywilny, co oznacza, że obserwatorzy nie są uzbrojeni. Działania misji polegają na transparentności podejmowanych czynności, wiarygodności oraz bezstronności. Obserwatorzy poruszają się w opancerzonych samochodach, najczęściej klasy B5/B6. Służba pełniona jest na całym terytorium Republiki Armenii wspólnie z funkcjonariuszami innych krajów Europy.
Należy podkreślić, że na terytorium Armenii w dalszym ciągu stacjonują siły pokojowe Federacji Rosyjskiej, które odpowiedzialne są również za stabilizację regionu Górnego Karabachu. Zgodnie z uchwałą Rady Ministrów w skład polskiego kontyngentu policyjnego może wchodzić do piętnastu policjantów lub pracowników cywilnych.