Psy służbowe w polskiej Policji - Zwierzęta w Policji - O Policji

Historia kynologii policyjnej

Założycielskim ośrodkiem szkolącym psy służbowe w powojennej Polsce była Szkoła Przewodników i Tresury Psów Milicyjnych utworzona w Junikowie pod Poznaniem przez sierż. Zygmunta Rembielaka i kpr. Jana Kuternogę. W dniu 1 września 1945 r. rozpoczęto szkolenie przewodników i psów służbowych. Do wiosny 1946 r., do czasu likwidacji ośrodka, na potrzeby terenowych jednostek MO województwa poznańskiego wytresowano 24 psy służbowe. W maju 1946 r., na podstawie rozkazu Komendanta Głównego MO, gen. bryg. Franciszka Jóźwiaka, w Centrum Wyszkolenia Milicji Obywatelskiej w Słupsku została utworzona Szkoła Przewodników i Tresury Psów Służbowych MO. Jej Komendantem został chor. Marian Grabski, przewodnik psa służbowego w przedwojennej Policji Państwowej. Szkoła Przewodników i Tresury Psów Służbowych CWMO w Słupsku istniała do 1949 roku. Jej ostatnim komendantem był założyciel ośrodka w Junikowie, st. sierż. Zygmunt Rembielak. W 1949 roku Komenda Główna MO wystąpiła do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego z wnioskiem o połączenie Szkoły Przewodników i Tresury Psów Służbowych w Słupsku z Zakładem Tresury Psów Służbowych Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego w Sułkowicach. Już w pierwszych miesiącach 1950 r. przeprowadzono reorganizację dotychczasowych ośrodków tresury, w następstwie której w Sułkowicach powstał Zakład Tresury Psów Służbowych KBW i MO.^[1]

Obecnie Zakład Kynologii Policyjnej Centrum Szkolenia Policji w Legionowie jest jedynym w kraju ośrodkiem szkolenia przewodników i tresury psów służbowych Policji.

Najliczniejszą grupę psów służbowych w Policji stanowią psy kategorii patrolowo-tropiącej (459 psów). Psy tej kategorii używane są w służbie patrolowej, do przeszukania terenu i pomieszczeń, pościgu za osobą oraz podczas zasadzek. Stanowią pomoc przy wykonywaniu czynności interwencyjnych, przy zatrzymywaniu osób, doprowadzaniu i konwojowaniu osób. Mogą być również używane do tropienia śladów ludzkich. Psy kategorii patrolowej (51 psów) realizują działania prewencyjne. Psy kategorii bojowej (6 psów) używane są w służbie kontrterrorystycznej. Psy kategorii tropiącej (66 psy) używane są do tropienia śladów ludzkich na miejscu zdarzenia oraz przeszukują teren w celu odnalezienia osób zaginionych. Kolejną ważną grupę stanowią psy do zadań specjalnych, które w obliczu rosnącej przestępczości związanej z przemytem i handlem narkotykami oraz aktami terroru używane są do wyszukiwania zapachów narkotyków (163 psów) oraz do wyszukiwania zapachów materiałów wybuchowych oraz broni palnej i amunicji (101 psów). W Policji używane są również psy do wyszukiwania zapachu zwłok ludzkich na lądzie (15 psów) i wyszukiwania  zapachu zwłok ludzkich na wodzie (4 psy) oraz psy do badań osmologicznych (30 psów). Nowym kierunkiem działania Zakładu Kynologii Policyjnej CSP w Legionowie jest szkolenie psów tropiących osoby według założeń mantrailingu. Psy te z powodzeniem używane są w zachodnich policjach do poszukiwań osób zaginionych. W odróżnieniu od używanych już w Policji psów tropiących, psy tropiące osoby według założeń mantrailingu są w stanie odnaleźć ślad pozostawiony przez człowieka nawet kilkanaście dni wcześniej. Aktualnie w Biurze Kryminalnym KGP znajdują się 4 psy tej kategorii, które ukończyły 3- letnie szkolenie w ZKP CSP w Legionowie. W roku 2022 kolejnych 5 psów tej kategorii rozpoczęło szkolenie w ZKP CSP.^[2]

Rasy psów służbowych używane w Policji:

1. Owczarek niemiecki
2. Owczarek belgijski malinois
3. Owczarek holenderski
4. Labrador retriever
5. Wyżeł niemiecki
6. Posokowiec bawarski
7. Bloodhound
8. Foksterier
9. Parson russell terrier
10. Terrier walijski
11. Płochacz niemiecki
12. Ogar polski
13. Mały munsterlander.

Wycofanie z użycia zwierząt służbowych w Policji

Od początku obowiązywania nowych rozwiązań, tj. ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw (poz. 1728), Komendant Główny Policji mając na uwadze dobro psów i koni służbowych wycofanych z użycia przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej, tj. przed 21 grudnia 2021 r., objął takim samym wsparciem, jak zwierzęta wycofane z użycia w Policji po dniu wejścia w życie ustawy zmieniającej, 51 psów służbowych.

Ustawą kompleksowo uregulowano status prawny zwierząt od momentu doboru do służby, poprzez czas realizacji zadań aż po ich sytuację po wycofaniu z aktywnej pracy w Policji, w tym: 

• wymogi dla opiekuna, któremu przydziela się zwierzę pod opiekę, w poszczególnych formacjach, obowiązki opiekunów zwierząt,
• zasady żywienia zwierząt,
• zasady wykonywania zabiegów profilaktycznych i leczenia, którym te zwierzęta są poddawane,
• zasady wycofania zwierzęcia z użycia w służbie,
• status zwierząt wycofanych ze służby,
• mechanizmy kontroli i nadzoru.

Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji w dniu 22 grudnia 2021 r., realizując delegację zawartą w ustawie zmieniającej, wydał rozporządzenie w sprawie psów służbowych i koni służbowych w Policji.

Wnioseki o objęcie „emeryturą” przed 21.12.2021 r. psa służbowego:

1. Białystok: 2
2. Gdańsk: 7
3. Kielce: 3
4. Kraków: 15
5. Lublin: 2
6. Łódź: 7
7. Olsztyn: 1
8. Opole: 3
9. Poznań: 4
10. Radom: 1
11. Rzeszów: 1
12. Szczecin: 1
13. KSP: 2
14. CSP w Legionowie: 1
15. CPKP BOA: 1
16. Łącznie: 51

Liczba psów służbowych wycofanych z użycia w Policji po 21.12.2021 r.:

1. Białystok: 1
2. Bydgoszcz: 2
3. Gdańsk: 6
4. Gorzów Wlkp.: 0
5. Katowice: 5
6. Kielce: 2
7. Kraków: 8
8. Lublin: 2
9. Łódź: 3
10. Olsztyn: 0
11. Opole: 2
12. Poznań: 7
13. Radom: 2
14. Rzeszów: 4
15. Szczecin: 7
16. KSP: 0
17. Wrocław: 2
18. Łącznie: 53

Tekst: nadkom. Izabela Dobrowolska, Wydział Prewencji Biura Prewencji KGP

Foto: Jacek Herok, Biuro Komunikacji Społecznej KGP

1. www.csp.edu.pl ↩
2. rejestr przewodników i psów służbowych w Policji – zarządzenie nr 296 Komendanta Głównego Policji z dnia 20 marca 2008 r. w sprawie metod i form wykonywania zadań z użyciem psów służbowych, szczegółowych zasad szkolenia oraz norm wyżywienia. ↩